Bagno Vignoni – rzymskie termy w dolinie Val d’Orcia, Toskania

Bagno Vignoni to mała, średniowieczna wioska wybudowana tysiąc lat temu pośród falujących wzgórz i krętych dróg, w sercu malowniczej doliny Val d’Orcia. Choć dziś uznawana jest za jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miasteczek Toskanii, to powodem, dla którego przybywają tam nie tylko turyści, ale też ekipy filmowe, jest główny plac – chyba najbardziej niezwykły w tej części Italii – a na nim olbrzymi basen wypełniony gorącą wodą geotermalną, której właściwości lecznicze znali i cienili już starożytni Rzymianie, Medyceusze oraz papież Pius II. Jednak największa atrakcja Bagno Vignoni znajduje się w krzakach tuż pod miasteczkiem, a jest to bezpłatna i udostępniona do kąpieli sadzawka z wodami geotermalnymi.

Post z 29 października 2017 roku zaktualizowany i rozbudowany o nowe informacje i nowe zdjęcia z końca maja 2021 r.

Termy w Bagno Vignoni

Podczas jednej z ostatnich podróży do Toskanii wybraliśmy się ponownie do Bagno Vignoni na krótką wycieczkę z cichej i pozbawionej tłumów turystów doliny Val di Merse. Tam mieszkaliśmy w cudownym, kilkusetletnim domku z kamienia, na terenie otoczonej lasami, wspaniałej agroturystyki koło miasteczka Chiusdino. Do Val d’Orcia można stamtąd dojechać w godzinę, choć biorąc pod uwagę, jak malownicza jest to droga, z pewnością kolejną godzinę należy doliczyć na częste postoje i pstrykanie zdjęć. Gdzie dokładnie położone jest Bagno Vignoni i jak wygląda to miejsce? Na wzgórzu znajduje się malutkie miasteczko z wspomnianym wyżej basenem na głównym placu, natomiast poniżej wzgórza znajdują się dwie sadzawki z wodami termalnymi. Woda spływa z góry z miasteczka w dół do sadzawek, przelewa się przez nie i wpływa do rzeki.

Miasteczko Bagno Vignoni oraz główna sadzawka termalna sfotografowane z drona

Historia Bagno Vignoni

Łaźnie termalne w Bagno Vignoni, prawdopodobnie znane już w czasach etruskich, cieszyły się sporym zainteresowaniem wśród Rzymian, o czym ma świadczyć tablica umieszczona nad arkadami kościoła Santa Caterina. Źródło leży na szlaku Św. Franciszka (Via Francigena), łączącym północ Europy z Półwyspem Apenińskim. Dzięki temu w czasach średniowiecznych popularność wód rosła, gdyż dla odświeżenia i relaksu zatrzymywali się przy nich pielgrzymi zmierzający do Rzymu. W XII i XIII wieku wieś i pobliski zamek Vignoni należały do arystokratycznej rodziny Tignosi, następnie do rodu Salimbeni. Popularność wioski sprawiła, że w XIV wieku zainteresowały się nią władze Sieny. Simone Tondi, kronikarz przysłany do Bagno Vignoni, tak oto opisał wioskę w roku 1334:

„Otoczone budynkami i tawernami z kaplicą pośrodku, ma bardzo piękny układ placu, ze źródłem podzielonym na dwie części oraz dachem chroniącym przed deszczem kuracjuszy. Jednocześnie są miejsca, gdzie można odpocząć i gdzie kobiety i mężczyźni mogą zażywać kąpieli w ciszy i spokoju, ponieważ łaźnia dla kobiet jest odrębna od łaźni dla mężczyzn.”

Termalne wody z Vignoni były używane nie tylko do higieny osobistej, ale też do leczenia rozmaitych dolegliwości. Z tego powodu źródło stało się popularne także wśród dygnitarzy, takich jak papież Pius II Piccolomini czy Lorenzo de’Medici.

Bagno Vignoni w średniowieczu – kadr z serialu „Medyceusze” © sorrisi.com

Bagno Vignoni dzisiaj

Jak już wspominałam, Bagno Vignoni cieszy się dziś sporą popularnością wśród odwiedzających Toskanię. Oryginalny basen na środku miasteczka oraz doskonale zachowana średniowieczna zabudowa, pośród której otwarto bary, restauracje i sklepy z pamiątkami przyciągają turystów i kuszą, by zostać nieco dłużej. Odwiedzających przybywa sporo, ale nie ma mowy o tłumach. Samochód za darmo możecie pozostawić na otoczonym cyprysami parkingu, pokazanym na poniższej mapie lub – jeśli nie będzie miejsca – na parkingu nieco poniżej miasteczka. Do centrum prowadzi przyjemna ścieżka.

Darmowe wody geotermalne w Bagno Vignoni

Fragment wzgórza, na którym znajduje się miasteczko oraz dwa baseny z wodą termalną w krzakach poniżej. Z prawej strony widać rzekę.

Choć jest niewątpliwie dużą atrakcją, basen w miasteczku można dziś jedynie podziwiać. Aby zażyć kąpieli należy pojechać kawałek dalej, gdzie w zaroślach znajdują się dwie spore sadzawki wypełnione geotermalną wodą. To ta sama woda, jednak po przebyciu drogi z centrum Bagno Vignoni i spłynięciu w dół po zboczu jej temperatura znacznie się obniża i prawda jest taka, że wodę w sadzawkach można nazwać co najwyżej letnią, a tą docierającą ostatecznie do rzeki Orcia już zimną. Ma to swoją niewątpliwą zaletę, gdyż idealnie nadaje się na kąpiel w upalne dni, gdy na relaks w prawdziwie gorącym źródle (jak Bagni San Filippo – czytaj poniżej) nikt nie ma raczej ochoty.

Główna sadzawka, którą Wam polecam

Główna sadzawka na obrzeżach Bagno Vignoni posłużyła jako plener zdjęciowy do filmu „Pod słońce”, którego akcja rozgrywa się w dolinie rzeki Orcia (klik do postu „Toskania w filmach„). Jej rozmiary pozwalają nie tylko moczyć się, ale też pływać.

Druga sadzawka w Bagno Vignoni, której Wam nie polecam

Tak z lotu ptaka wygląda druga sadzawka, zlokalizowana kawałek za pierwszą. Nie jest ona popularna, ale nikt kto zobaczy ją z bliska nie będzie się dziwił, dlaczego tak jest. Z daleka basen wygląda okazale, jest duży i w miarę głęboki jak na baseny z wodami termalnymi, zazwyczaj sięgające nie wyżej niż do połowy łydki. Jednak bardzo powolny przepływ wody przez ten basen sprawia, że jest on zarośnięty roślinnością, w której nie widomo co siedzi. Mało tego, ta węższa część od strony pierwszej sadzawki pokryta jest wręcz kożuchem i śmierdzi, przy czym nie jest to smrodek typowy dla siarkowych źródeł, raczej dla gnijącej roślinności. Mnie to miejsce wydało się po prostu odpychające i nie zdecydowałam się na kąpiel.

Jak dojechać do darmowych sadzawek?

Zjeżdżając z drogi SR2 do miasteczka Bagno Vignoni musicie skręcić w lewo w szutrową, nieco zarośniętą drogę, nie tą pierwszą, tylko drugą. Po przejechaniu jakiś 200 – 300 m należy zaparkować samochód i podejść kawałek pod górę. Uważajcie, aby się nie poślizgnąć, gdyż przelewająca się woda często zalega na ścieżkach prowadzących do sadzawki. Uwaga! Jakiś czas temu kilkoro z Was informowało mnie, że przy sadzawce pojawiła się tabliczka informująca o zakazie kąpieli. Z tego głównie powodu wróciłam do Bagno Vignoni, sprawdziłam i żadnej tabliczki nie było. Być może została zdjęta lub – co bardziej prawdopodobne – ktoś ustawił ją na własną rękę jako straszak na turystów. Na poniższej mapie zaznaczyłam główną sadzawkę, ta druga (której nie polecam) znajduje się kawałek dalej, co widać na zdjęciu z drona.

Inne gorące źródła w Toskanii

Oprócz Bagno Vignoni w Toskanii znajdują się też inne gorące źródła termalne, z których można korzystać bezpłatnie. W poście, do którego link zamieściłam poniżej, znajdziecie potrzebne informacje oraz wskazówki dojazdu. Zapraszam!

Gorące źródła w Toskanii – darmowe termy w pięciu miejscach

Bagno Vignoni na filmie

Gorące źródła w Toskanii – darmowe termy w pięciu miejscach San Casciano dei Bagni – gorące źródła i urokliwe miasteczko na krańcach Val d’Orcia. Toskania Bagni San Filippo – najlepsze gorące źródła w Toskania Terme di Saturnia – gdzie Jowisz ciskał piorunami. Toskania Termy we Włoszech – gdzie szukać źródeł z gorącą wodą geotermalną? Bagni di Petriolo – darmowe gorące źródło 30 km od Sieny. Toskania