Monteriggioni – dawna forteca Sieny, dziś malowniczo położone miasteczko w sercu Toskanii

Monteriggioni położone pomiędzy Sieną a Colle di Val d’Elsa, otoczone spektakularnym murem obronnym uważane jest za jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast Italii. Gdy dodać do tego przepiękne otoczenie wzgórz, winnic i gajów oliwnych, wspaniałe widoki roztaczające się z murów i autentyczną zabudowę z XIII wieku, to otrzymujemy miejsce, którego absolutnie nie można pomijać podczas zwiedzania Toskanii. Szczególnie, że łatwo tutaj dojechać, także komunikacją publiczną.

Pomiędzy Sieną a Colle di Val d’Elsa

Zielone otoczenie Monteriggioni w końcówce kwietnia

Średniowieczna wioska położona na wzgórzu, otoczona murem obronnym z kamienia długim na ponad 500 m, wyskokiem na 10 m oraz czternastoma basztami wzniesionym na planie kwadratu wysokimi na około 20 m, widoczna jest z oddali, w tym z dwujezdniowej drogi łączącej Florencję ze Sieną. To zarazem jedno z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych miejsc w Toskanii, z którym mijający czas obszedł się bardzo łaskawie. Miasteczko jest na tyle ciekawe wizualnie, że kilkukrotnie wykorzystywano je m.in. kręcąc tutaj reklamy czy kadry filmów, a także odtwarzając w grach komputerowych „Assassins Creed II” i „Assassins Creed Brotherhood”. Sąsiedztwo wspaniałych krain produkujących wyśmienite wino, takich jak Chianti i Val d’Elsa, bliskość Sieny, Florencji i San Gimignano sprawiają, że warto rozważyć bezpośrednie okolice Monteriggioni jako bazę noclegową do zwiedzania środkowej Toskanii.

Monteriggioni na kartach historii

Fortyfikacja została wzniesiona przez Sieneńczyków na początku XIII wieku i służyła jako garnizon dla wojska. Siena wraz z przyległymi ziemiami była bowiem niezależnym miastem, podobnie jak Florencja, Piza, Wenecja, czy Mediolan. Państwo włoskie, jakie dziś znamy, powstało dopiero w drugiej połowie XIX wieku, wcześniej terytorium Italii zajmowały mniejsze i większe księstwa, które zazwyczaj toczyły między sobą wojny o wpływy i ziemię. Siena najwięcej potyczek toczyła z Florencją i to w celu obrony przed Florentczykami wzniesiono twierdzę w Monteriggioni. Jednak dość szybko z garnizonu powstało całkiem dobrze zarabiające miasto, a to głównie za sprawą przebiegającego tędy szlaku Via Francigena, o którym więcej możecie przeczytać w poście poświęconym opactwu Sant’Antimo.

Monteriggioni w Boskiej Komedii Dantego

Mury i baszty okalające miasteczko zostały wspomniane przez mistrza Dante Alighieri w pieśni XXXI, „Piekło”, słynnej „Boskiej Komedii”:

Jako wieńczące Montereggion mury

Wokół u szczytów basztami się stroją,

Tak w cembrowiny wnętrzu, w pół postury,

Na wzór wież, kołem wielkoludy stoją;

Ich to, dziś jesz­cze, kie­dy hu­czy bu­rza,

Gnie­wem Jo­wi­sza gro­my nie­po­ko­ją.

Co zobaczyć w Monteriggioni? Największe atrakcje

Muszę też Was uprzedzić, że być może nie każdemu to miejsce przypadnie do gustu. Monteriggioni odwiedziłam ładnych kilka lat temu w końcówce kwietnia, czyli sporo przed szczytem sezonu. Mimo to odczułam, że jest to miejscowość ekstremalnie wręcz nastawiona na turystykę, a przez to trochę oderwana od rzeczywistości. Z drugiej strony trudno się dziwić mieszkańcom, że wobec dużej popularności tego miejsca próbują zarobić. Jeśli jednak na wstępnie przyjmiecie to do wiadomości i nie będziecie oczekiwać średniowiecznego klimatu, to wycieczka do Monteriggioni okaże się fajną przygodą. Choć miasteczko jest malutkie i tak naprawdę oferuje niewiele, to warto zawrócić uwagę na kilka elementów.

Mury obronne

Największą atrakcją miasteczka są wspomniane już mury obronne, doskonale zachowane i udostępnione zwiedzającym. W dwóch miejscach można wejść na szczyt murów wykorzystując w tym celu nowe, wygodne klatki schodowe. Na górze osadzono specjalne pomosty, po których można się przemieszczać, jednak nie obejmują one całości murów. Ze szczytu roztaczają się piękne widoki na okoliczne wzgórza i winnice. W mojej opinii mury to największa atrakcja Monteriggioni.

Dwie bramy miejskie – Porta Fiorentina i Porta Franca

Porta Franca (powyżej na zdjęciu) to brama znajdująca się od strony Sieny. Właśnie tędy do Monteriggioni wchodzą osoby przyjeżdżające samochodem, gdyż z tej strony miasteczka znajdują się parkingi. Druga brama – Porta Fiorentina – skierowana w stronę Florencji to z kolei miejsce, którym mury przekroczą przybywający pieszo od przystanku autobusowego.

Piazza Roma i kościół Santa Maria Assunta

Główny i jedyny plac Monteriggioni – Piazza Roma – otoczony jest zabytkowymi budowlami, w których ulokowały się restauracje i sklepy. Na środku placu znajduje się stara studnia, a honorowe miejsce zajmuje mały, romańsko – gotycki kościół Santa Maria Assunta z XIII wieku.

Muzeum „Monteriggioni in Arme”

Pasjonaci epoki średniowiecza powinni zajrzeć do muzeum „Monteriggioni in Arme”, znajdującego się obok kościoła, w tym samym budynku, w którym siedzibę ma punkt informacji turystycznej. W muzeum można zobaczyć repliki średniowiecznych i renesansowych broni oraz zbroi.

Ogrody publiczne

Giardini Pubblici Daniele Calosi to w rzeczywistości mały ogród otoczony drzewami oliwnymi, gdzie znajdziecie ławki i trochę trawy. To idealne miejsce na chwilę relaksu, szczególnie, jeśli nie możecie sobie pozwolić na posiłek w jednej z tutejszych restauracji. Skwerów zieleni jest w Monteriggioni kilka, ale to nie przypadek. W dawnych czasach pełniły one funkcję warzywniaka i zapewniały mieszkańcom pożywienie w przypadku długotrwałych oblężeń przez nieprzyjaciela. Gdy odwiedzałam Monteriggioni, a było to wiosną kilka lat temu, cześć tych skwerów była zwyczajnie zaniedbana i porośnięta chwastami, co widać na niektórych zdjęciach.

Imprezy w Monteriggioni

W czerwcu, wrześniu i październiku w miasteczku można trafić na festiwal Slow Travel Fest, promujący powolne zwiedzanie i delektowanie się odkrywanymi miejscami, zamiast praktykowanego przez niektórych „zaliczania” na szybko. Jednak największą atrakcją przyciągającą szczególnie miłośników wieków mrocznych jest średniowieczny festiwal z jarmarkiem „Monteriggioni di torri si corona”, który odbywa się w lipcu. Podczas trwania festiwalu można m.in. podziwiać stroje z epoki, zobaczyć inscenizacje rycerskich pojedynków i spróbować potraw, które dziś nie są już popularne. Poniżej relacja z festiwalu w 2014 roku wyemitowana w lokalnej telewizji.

Gdzie zjeść w Monteriggioni?

W miasteczku znajdziecie kilka dobrych restauracji, z których część oferuje stoliki ustawione na głównym placu. Przede wszystkim polecam Ristorante il Pozzo, po ścianie której malowniczo pną się krzewy winorośli. Bardzo dobrze oceniane są również Il Tagliere Medievale, Osteria Antico Travaglio, Ristorante Le torri Monteriggioni i Ristorante da Remo. Knajpy w Monteriggioni to miejsca, gdzie można spróbować fantastycznych czerwonych win Chianti Classico DOCG i Chianti Colli Senesi DOCG. Z kolei smaczne lody jadłam w Gelateria Pasticceria la Bottega del Castello, znajdującej się na głównym placu.

Jak dojechać do Monteriggioni komunikacją publiczną?

Do Monteriggioni można dojechać autobusem komunikacji publicznej, kursującym ze Sieny do San Gimignano. Przystanek znajduje się na via Tozzi, numer autobusu to 130, 9 przystanków, długość jazdy około 30 minut. Autobus nie dojeżdża pod mury Monteriggioni, przystanek znajduje się w pobliskim Colonna Di Monteriggioni, dalej trzeba dojść pieszo. Jest to tylko 600 m licząc od północno-zachodniej bramy dawnej twierdzy. Szczegóły i godziny kursowania autobusów w obie strony znajdziecie na przykład tutaj.

Gdzie spać w Monteriggioni i okolicy?

Pośród murów Monteriggioni można znaleźć pokoje ulokowane pośród starej zabudowy, ale moim zdaniem lepiej zrobicie stawiając na jedną z agroturystyk położonych pośród okolicznych wzgórz i winnic. Borgo San Luigi to luksusowy kompleks położony w parku o powierzchni 20 ha, oferujący rozległy basen i wysokiej jakości usługi. Gospodarstwo agroturystyczne Borgo dé Brandi to niesamowicie klimatyczne pokoje i apartamenty urządzone w budynku dawnego klasztoru i otoczone winnicą. Agriturismo Le Gallozzole produkuje własną oliwę z oliwek, a dla najmłodszych gości zapewnia plac zabaw w ogrodzie. Z kolei niesamowity Castel Pietraio to najprawdziwszy zamek średniowieczny, oferujący komfortowe pokoje i apartamenty, a także zadbany ogród z basenem.

Zdjęcie na początku strony © toscana-italy.com